გეიმერის ბიბლია

როგორ შევარჩიოთ სათამაშო კომპიუტერი 2023 წელს?

  სათამაშო კომპიუტერი, მისი შემადგენელი ნაწილების ერთობლიობაა: ცენტრალური პროცესორი, ოპერატიული მეხსიერება, ვიდეო ბარათი, მყარი დისკი და ასე შემდეგ... გეიმინგ სისტემის აწობა სწორედ ამ კომპონენტების შერჩევით ხდება. ჩვენ ვეცდებით დეტალურად განვიხილოთ ეს საკითხი და მოგცეთ რჩევა, თუ რომელი მაკომპლექტებლებით უნდა იქნას აწყობილი სათამაშო კომპიუტერი 2023 წელს. ცენტრალური

ცენტრალური პროცესორი

2023 წელს სათამაშო კომპიუტერს უნდა ჰქონდეს:

მე-12 ან მე-13 თაობის INTEL-ის პროცესორი;

მე-5 ან მე-7 თაობის AMD-ს პროცესორი;

  თუ გვინდა AMD-ს  პროცესორის თაობა გავიგოთ, მასზე მიგვანიშნებს ინდექსაციის პირველი ციფრი (მაგ: AMD Ryzen 9 7950X) ციფრი 7 -თაობის მანიშნებელია.

  INTEL-ის შემთხევაში პირველი ორი ციფრია თაობის მანიშნებელი (მაგალითად Intel Core i5-13500) 13-ი თაობას ნიშნავს.

  მთავარი მახასიათებელი პროცესორებისათვის რომლებიც სათამაშოდ გამოდგება, ბირთვების რაოდენობაა. რაც უფრო მეტი ბირთვი გვაქვს, მით უფრო სტაბილური იქნება კადრების განახლების სიხშირე თამაშის დროს. ამ თემას უფრო დეტალურად დაბლა განვიხილავთ, ახლა კი პროცესორების ინდექსაცია გავარჩიოთ.

რას ნიშნავენ ასოები F და K- intel-ის პროცესორებში ?

F - პროცესორს არ აქვს ჩაშენებული გრაფიკული ჩიპი (დაგვჭირდება ვიდეო ბარათი გამოსახულების გამოსატანად)

K - პროცესორს სიხშირის მაღალი მაჩვენებელი აქვს და შეგვიძლია მისი ტურბო რეჟიმში აჩქარება (Overclocking).

რას ნიშნავენ ასოები G და X- AMD-ს პროცესორებში ?

G - პროცესორს აქვს ჩაშენებული გრაფიკა

X - პროცესორს გააჩნია მაღალ სიხშირეებზე მუშაობის საშუალება

4-ბირთვიანი პროცესორები

  ბევრს მიაჩნია რომ, 4 ბირთვიანი პროცესორები უკვე მოძველდა თუმცა, ტესტებში Intel Core i3-12100(F) - უფრო კარგ შედეგს აჩვენებს ვიდრე 2018 წელს გამოსული i7-9700K, ამიტომ არ ღირს 4 ბირთვიანი პროცესორების სათვალავიდან ჩამოწერა, ისინი დღესაც წარმატებით ართმევენ თავს გეიმინგს.

ასევე უნდა აღინიშნოს რომ, ახლა ერთადერთი 4 ბირთვიანი პროცესორი რომელიც სათამაშოდ ვარგა Intel Core i3-12100(F)-ია, მისი უახლოესი ანალოგი  AMD Ryzen 3 4100-ია ,რომელიც გაცილებით ჩამორჩება წარმადობაში, ამიტომ, თუ შესაძენად განიხილავთ ამ ორ ვარიანტს, ჩვენი რჩევაა inlel-ის პროცესორზე გააკეთოთ არჩევანი.

6-ბირთვიანი პროცესორები

  დღესდღეობით ისინი ითვლებიან საუკეთესო ვარიანტად ფასისა და წარმადობიდან გამომდინარე. მათი პოპულარობა კი ყოველწლიურად იზრდება რადგან, ისინი ყველანაირ ამოცანას უმკლავდებიან, მიუხედავად იმისა თუ როგორი გრაფიკული მახასიათებლები გვჭირდება თამაშის დროს.

აქტუალური პროცესორები intel-სგან

• Intel Core i5-12400
• Intel Core i5-12500
• Intel Core i5-13400
• Intel Core i5-13500

აქტუალური პროცესორები AMD-სგან

• AMD Ryzen 5 5600
• AMD Ryzen 5 5600X
• AMD Ryzen 5 7600X

  რაც უფრო ახალია პროცესორის ვერსია, მით უფრო დიდია მისი წარმადობა. ვერსია გამოისახება ციფრებით რომლებიც თაობის აღმნიშვნელ ციფრს მოყვება (მაგალითად Intel Core i5-12400 - ამ შემთხევაში 400 პროცესორის ვერსიაა), ანალოგიური პრინციპი აქვს AMD-ს პროცესორებსაც.

შენიშვნა: თუ თქვენ გინდათ ააწყოთ კომპიუტერი რომლითაც მაქსიმალურ გრაფიკაზე თამაშს შესძლებთ, მინიმუმ 6-ბირთვიანი პროცესორი გჭირდებათ.

 პროცესორები 8 ბირთვით ან მეტით

  კადრების განახლების სიხშირე 6, 8, 10, 12 ბირთვიანი კომპიუტერებისათვის დიდათ არ განსხვავდება,მაგრამ ეს არ ნიშნავს რომ ბირთვების გაზრდით უკეთესს შედეგს არ მივიღებთ. ზოგ თამაშში ისეთი პირობებია რომ მაღალი ხარისხის გრაფიკა პირდაპირ დამოკედუბელებაშია ძვირად ღირებულ პროცესორებთან.

განვიხილოთ ერთი მაგალითი:

  ვთქვათ თქვენ გაქვთ ოთხბირთვიანი პროცესორი  Core i3-12100(F) და ვიდეო ბარათი  NVIDIA GeForce RTX 4090. დიდი ალბათობით მივიღებთ სურათს სადაც პროცესორი 100%-ით იქნება დატვირთული ხოლო ვიდეო ბარათი 30-40-ით და იმისთვის რომ, კადრების განახლების მაქსიმალური სიხშირე მივიღოთ, ეს მონაცემები ზუსტად პირიქით უნდა იყოს, სწორედ ამიტომ აქვს აზრი მრავალბირთვიანი პროცესორის დაყენებას.

ვიდეო ბარათები 

  ეს კომპონენტი ყველაზე მნიშვნელოვანია სათამაშო კომპიუტერისათვის. სხვა მაკომპლექტებლებიც (პროცესორი, ოპერატიული მეხსიერება) რათქმაუნდა დიდ როლს თამაშობენ თუმცა, ვიდეო ბარათზეა დამოკიდებული, თუ რა ხარისხის გრაფიკას მივიღებთ ამა თუ იმ თამაშში.

  მთავარი მახასიათებელი აქაც წარმადობაა, მის შესახებ სახელში დატანილი ციფრებიდან შეგვიძლია შევიტყოთ, როგორც პროცესორების შემთხევაში აქაც პირველი ციფრები თაობას აღნიშნავენ, შემდეგები კი სიმძლავრეს.

მაგალითად: NVIDIA GeForce RTX 4080 – 40 ნიშნავს თაობას,80 კი წარმადობას.

  AMD ცოტა სხვანაირად აქვს, პირველი ციფრი აქ თაობაა ხოლო დანარჩენი 3 წარმადობა. AMD Radeon RX 6800-ის შემთხვევაში - 6 არის თაობა, ხოლო 800 წარმადობა.

თანამდროვე გეიმინგ კომპიუტერში ჩვენი რჩევაა ჩააყენოთ :

• NVIDIA 30 ან 40 თაობა
• AMD მე-6 ან მე-7 თაობა

ვიდეო ბართები რომელიც საწყის ეტაპზე გამოდგება

აქ ძირითადად ჩამოვთლით სერიებს რომლებიც განკუთვნილია საშუალო და მაღალი გრაფიკისათვის 60 fps-ზე და Full HD გაფართოვებაზე სათამაშოდ.

თანამედროვე კომპიუტერში უნდა ეყენოს(Intel):

• GeForce RTX 3050
• GeForce RTX 3060 [8GB]

   AMD-ეს შემთხვევაში :

• RX 6400
• RX 6500XT

ერთი ნიუანსი რომელიც ამ ბარათებს ეხება, მათ PCI-Express არხების შემცირებული რაოდენობა აქვთ. ჩვეულებრივ ეს რაოდენობა 16-ია,თუმცა ამათ შემთხვევაში ნაკლები.რატომ არის ამის ცოდნა მნიშვნელოვანი? თუ ამ ვიდეობარათს დავაყენებთ დედა დაფაზე რომელიც PCI-Express-ის მე-4 ვერსიას ვერ აღითქვამს,ვიდეო ბარათის სიმძლავრე დავარდება.ამიტომ ყოველთვის დააზუსტეთ რომელი ვერსიის PCI-E-ის მხარდაჭრა აქვს დედა დაფას.

საშუალო დონის ვიდეო ბარათები

ამ კატეგორიაში ერთიანდებიან ბარათები,რომლებიც განკუთვნილი არიან ულტრა გრაფიკაზე,Full HD და 2К გაფართოვებაზე სათამაშოდ.

 ესენია: (Intel)

• RTX 3060 [12GB]
• RTX 3060 Ti
• RTX 3060 Ti [8GB GDDR6X]
• RTX 3070
• RTX 3070 Ti

AMD :

• RX 6600
• RX 6600XT
• RX 6650XT
• RX 6700
• RX 6700XT
• RX 6750XT

 „ტოპ“ ვიდეო ბარათები

ამ კატეროგირაში გავაერთიანეთ ბარათები რომლებიც განკუთვნილია 4K ან 2K გაფართოვებაზე  სათამაშოდ,ყურადღება უნდა მიექცეს იმ ფაქტს რომ,ძალიან კარგია თუ ესეთი ბარათის ქონისას თქვენ გექნებათ მონიტორი რომლის სიხშირე 144-240 ჰერცი იქნება.

ბარათები: (Intel)

• RTX 3080 [10GB]
• RTX 3080 [12GB]
• RTX 3080 Ti
• RTX 3090
• RTX 3090 Ti
• RTX 4070 Ti
• RTX 4080
• RTX 4090

  AMD:

• RX 6800
• RX 6800XT
• RX 6850XT
• RX 6900XT
• RX 6950XT
• RX 7900XT

 ჩაშენებული გრაფიკა

სათამაშო კომპიუტერების ზოგიერთი მწარმოებელი არ აყენებს ვიდეო ბარათს,რის გამოც თამაშის შესაძლებლობა ძალიან შეზღუდულია.ეგეთი კომპიუტერები ძველ თამაშებს „რამეს“ უზამენ მაგრამ,თანამედროვე გეიმინგში არ გამოდგებიან.

ოპერატიული მეხსიერება

 ცენტარალური პროცესორის წარმადობა პირდაპირ არის დამოკიდებული ოპერატიულ მეხსიერებაზე. უფრო ზუსტად,მის მოცულობაზე და სიხშირეზე.ამ უმნიშვნელოვანეს საკითხს, ჩვენ  ვრცლად მიმოვიხილავთ.

 16GB ოპერატიული მეხსიერება

2023 წელს ეს არის ის მინიმალური მოცულობა, რომელიც თამაშს სჭირდება.ეს არ ნიშნავს რომ 8GB ოპერატიულით ვერ ითამაშებთ მაგრამ,აუცილებლად დაეჯახებით პრობლემებს როგორიცაა:

• თამაშიდან გამოვარდნა
• „ლაგები“ დაყოვნებები თამაშისას
• FPS-ის ძალიან დაბალი მაჩვენებელი

  დაყოვნებები თამაშისას ეს არის პროცესი, როდესაც კადრების სიხშირე მოკლე დროით ძალიან ვარდება.ზოგადად რომ ავიღოთ FPS-ის ცვლილება ნორმალური ამბავია,მაგრამ ცუდია თუ მისი მნიშვნელობა ძალიან ხშირად და დიდი მნიშვნელობებით ვარდება.

   მაგალითად,თუ თამაშისას სტაბილურად 70-90 FPS გაქვთ ეს ძალიან კარგია,თუ რეგულარულად ჯერ 40-მდე ვარდება,მერე უცებ 90-ზე ახტება...ეს ტიპიური „ლაგია“.აღნიშნული ფაქტი მუდმივად გაგიფუჭებთ ხასიათს,ონლაინ “შუთერებში“ კი შეუძლებელს ხდის თამაშს.

 32GB ოპერატიული მეხსიერება

ეს სწორედ ის ოპტიმალური მოცულობაა რომელიც 2023 წელს გჭირდებათ სათამაშოდ.დიახ, უმრავლესობა თამაშს მოთხოვნებში 16GB  უწერია თუმცა, იგივე Hogwarts Legacy და Forspoken-ს უკვე 32GB სჭირდებათ.ამ თამაშებში ნაკლები ოპერატიულის ქონისას FPS-ის ხშირი ვარდნა ფიქსირდება და უფრო ძლიერდება ღია სამყაროსთან ურთიერთობისას.ასევე გასათვალისწინებელი ფაქტია,ყოველწლიურად ეგეთი თამაშების რაოდენობა მოიმატებს,ასე რომ დააყენეთ თავიდანვე 32GB.

64GB ოპერატიული მეხსიერება

აი „რავიცი- რავიცი“.ამ რაოდენობის დაყენებას აქვს აზრი მხოლოდ მაშინ თუ:

• 5-7 წლით წინ აწყობთ სათამაშო კომპიუტერს
• გარდა თამაშისა ასევე რომელიმე გრაფიკულ პროგრამაში მუშაობთ,თუნდაც 3d max-ში.

 ოპერატიული მეხსიერების ტიპი

დღეს გავრცელებულია ორი სახის ოპერატიული DDR4 და DDR5.ერთი შეხედვით შეიძლება მოგეჩვენოთ რომ DDR5 უკეთესია რადგან ახალი გამოსულია,თუმცა ეს სიმართლე არ არის. მხოლოდ გარკვეულ პროგრამებში მუშაობისას იგრძნობა უპირატესობა, ხოლო თამაშებში კი სხვაობა პრაქტიკულად არ არის.

 რატომ? იმიტომ რომ „ზარმაცი“ გეიმდეველოპერები გვყავს,პრაქტიკულად არ ხდება ან ძაან მინიმალურ დონეზე-თამაშების ოპტიმიზება DDR5-სათვის. ამიტომ კიდევ არაერთი წელი გავა როდესაც თამაშში DDR5-ის პოტენციალის გამოყენებას შევძლებთ.

 ამიტომ თქვენი გადასაწყვეტია DDR4 -ს თუ DDR5-ს დააყენებთ 2023 წელს,თუ ფინანსები იძლევა საშუალებას მაშინ რატომაც არა,თუ არადა დიდათ არც არაფერს დაკარგავთ.

ოპერატიული მეხსიერების სიხშირე

თამაშისათვის განკუთვნილ კომპიუტერებში DDR4 ოპერატიულის-ის სიხშირე არ უნდა იყოს 3200 ჰერცზე ნაკლები,რადგან უფრო დაბალ სიხშირეზე პროცესორი კარგავს წარმადობას.ეს განსაკუთრებით აქტუალურია AMD-ს პროცესორებისათვის,რადგან მათი წარმადობა დიდწილად დამოკიდებულია ოპერატიულის სიხშირეზე.

DDR5-თთან ცოტა მარტივად გვაქ საქმე,ამათი წარმადობა დიდათ არ არის დამოკიდებული სიხშირეზე,ამიტომ თამამად შეგიძლიათ დააყენოთ სტანდარტული 5200 პერციანი მოდული.

 რადიატორები/გაგრილება

რადიატორი წარმოადგენს რკინის გარსს რომელშიც ოპერატიული მეხსიერების მოდულია ჩაყენებული.რისთვის გამოიყენება ?თუ სისტემა ცხელდება,მაშინ ის შედარებით აგრილებს მოდულს და ასევე უბრალოდ სილამაზისათვის.

აუცილებელია რომ გვქონდეს?არა.თუმცა სასურველია.

პირველ რიგში რადიოტორი უხანგრძლივებს სიცოცხლეს ოპერატიული მეხსიერების ჩიპებს,რაც უფრო გრილი იქნებიან,მით უფრო დიდხანს იმუშავებენ.მეორეც, თუ რადიატორს განათება აქვს,ჩვენი კომპიუტერი უფრო სიმპატიურად გამიყურება სხვადასხვა ფერებში და თვალს ახარებს.სულ ესაა.

მყარი დისკები SSD და HDD

მოდი ვთქვათ რომ HDD -ს დრო წავიდა,თუმცა ის მშვენივრად შეგვიძლია გამოვიყენოთ როგორც საცავი,სურათების,დოკუმენტების,პროგრამების და ასე შემდეგ შესანახად.თანამედროვე თამაშები იმდენად დატვირთულია დეტალებით რომ,მათ  SSD M2 დისკები სჭირდებათ . HDD -შემთხევაში კი გვექნება ისეთი პრობლემები როგორიც არის:

• დონეების დიდხანს ჩატვირთვა
• ობიექტები არასწორად გამოჩნდებიან
• ტექსტურები ჩაიტვირთება თქვენს თვალწინ.

ამიტომ SSD-ზე თამაშების დაყენება ხოლო HDD-ზე საცავის მოწყობა,ძალიან კარგი კომბინაციაა.არ დაგავიწყდეთ რომ SSD თუ გაფუჭდა,ინფორმაციის აღდგენა ან შეუძლებელი ან ძალინ რთულია, HDD -კი აღდგება.

ქეისი და გაგრილება

 აღნიშნული საკითხი იმდენად დიდი თემაა რომ, ამ კომპონენტებს კიდევ ცალკე ბლოგს დავუთმობთ, ხოლო ამჯერად კი მხოლოდ ძირითად პარამეტრებს მიმოვიხილავთ.

 საერთოდ რომ ავიღოთ ნებისმიერი კომპონენტი ფუჭდება,ეს ეხება პროცესორებსაც,დედა პლატებსაც და კომპიუტერის ყველა ნაწილს,ამ პროცესის შენელების ერთ-ერთი მექანიზმი კარგი გაგრილება და კარგი კორპუსია.

  პრობლემის მოგვარების ყველაზე მარტივი მექანიზმი,ისეთი ქეისის ყიდვაა რომელშიც ჰაერი თავისუფლად მოძრაობს,ანუ კომპონენტებისაგან მომდინარე ცხელი ჰაერი მარტივად უნდა გადიოდოდეს ერთ მხარეს,ხოლო მეორე მხრიდან, ცივი ჰაერიც თავისუფლად უნდა შემოდიოდეს.ჰაერის ეგეთ ცირკულაციას რომ მივაღწიოთ დავჭირდება ქეისი:

• სპეციალური პერფორაციით
• კვების ბლოკის საცავი უნდა იყოს ქვემოთ
• ჰაერის შეტანას და გამოტანას ორივე მხრიდან რამდენიმე მაგრილებელი უნდა უზრუნველყოფდეს.

სწრორედ ესეთი პარამეტრები უნდა ახასიათებდეს სათამაშო კომპიუტერს 2023 წელს.ეს მოგვცემს საშუალებას უფრო დიდხანს იმუშავოს ყველა კომპონენტმა,შესაბამისად თამაშის პრობლემაც არ გვექნება დიდი ხნის განმავლობაში.

კვების ბლოკი

ამ კომპონეტს შეძენისას ძალიან ყურადღებით უნდა მივაქვიოთ,იმიტომ რომ თანამედროვე კომპიუტერის ნაწილები ძალიან მოთხოვნადები არიან დენის მოხმარებასთან,განსაკუთრებით ეს ვიდეო ბარათებს ეხება,რომლებიც ხშირად ფუჭდებიან არასაკმარისი ძაბვის მიწოდების გამო.

როგორც წესი კვების ბლოკის ხარისხს აღნიშნავს სერთიფიკატი 80 PLUS,მათი კლასიფიკაციაა:

• 80 PLUS
• 80 PLUS BRONZE
• 80 PLUS SILVER
• 80 PLUS GOLD
• 80 PLUS PLATINUM
• 80 PLUS TITANIUM

  ზოგადად  ეს პარამეტრი აღნიშნავს სხვაობას როზეტიდან შემავალ დენსა და სიმძლავრეს რომელსაც გამოსვლისას იძლევა კვების ბლოკი.

  როდესაც გვაქვს კვების ბლოკი რომელიც აწყობილია  დაბალხარისხიანი ელემენეტებით, სერთიფიკატი 80 PLUS GOLD და უფრო მაღალი სერთიფიკატის ხარისხის მიღება შეუძლებელია.მაგალითისათვის შეიძლება გვქონდეს ერთი (NO NAME) ბრენდის 80 PLUS GOLD კვების ბლოკი და მეორე იგივე სერთიფიკატის მქონე უკვე კარგი ბრენდის,ფასში გვექნება დიდი სხვაობა სწორედ ხარისხიან და უხარისხო ბაზაზე აწყობის გამო.

ამიტომ ჩვვენი რჩევაა სათამაშო სისტემის აწყობისას ძალიან დიდი ყურადღება მიაქციაოთ ამ ფაქტორს.

 აღნიშნულ საკითხს გავაგრძელებთ თემით, სათამაშო კომპიუტერების საფასო კატეგორიები და და მათი ადაპტაცია გეიმინგისათვის,ამიტომ დაგველოდეთ შემდეგ ბლოგამდე.